Dorpsontwikkeling

De geschiedenis van Beetsterzwaag gaat in ieder geval terug tot het jaar 1315, toen werd namelijk voor de eerste keer de naam Beetsterzwaag genoemd in een lijst met kerken in Friesland. Vroeger had het dorp een vrij hoge status, onder andere doordat de regionale markten sinds 1536 in het dorp worden gehouden. Het aantal inwoners is nooit erg hoog geweest, maar doordat de adel zich hier heeft gevestigd had Beetsterzwaag een hogere status dan de omliggende dorpen. Vandaar dat hier het gemeentehuis en het voormalige rechtsgebouw zijn gevestigd. De invloed van de adel is terug te vinden in de aanwezigheid van voormalige landhuizen (landgoed Lauswolt, Lyndensteyn) en in de vorm van de bossen die door de adel zijn geplant om dienst te doen als jachtterrein. (Floor, z.d.).

Op de onderstaande afbeelding is een kaart te zien. Dit was de kaart van Beetsterzwaag in 1870. Zoals te zien zijn er al veel bossen te vinden rondom het dorp. In de negentiende eeuw had de adel nog een belangrijke functie in Beetsterzwaag, wat onder andere betekende dat de bossen hun eigendom waren. (Huisman, 1986).

Het dorp is grotendeels langs de hoofdstraat gebouwd, in oost-westelijke richting. Daarnaast is er een stukje naar het noorden gebouwd. Deze bouw langs een doorvoerende weg is een signaal dat Beetsterzwaag een wegdorp is, een soort lintdorp. Een wegdorp lijkt veel op een lintdorp, maar heeft als toevoeging dat er gebouwd is langs een weg.

Een wegdorp is een ondersoort van een lintdorp. Toch is een lintdorp niet altijd een wegdorp, aangezien een wegdorp alleen voorkomt wanneer er gebouwd is langs een weg. Bij een lintdorp kan dit ook een kanaal, treinspoor of een dijk zijn, zolang er maar grotendeels in één lijn is gebouwd.